Je bent begonnen aan je nieuwe leven in een nieuw land en de eerste maanden zijn voorbij gevlogen! Je moest veel noodzakelijke dingen regelen, zoals een BSN nummer, bankrekening, een huis, je zorgverzekering en meer. Maar nu is dat achter de rug en kan het wennen aan Nederland écht beginnen… En dan, dan merk je dat Nederlanders afstandelijker zijn dan je bent gewend. En wat kortaf in hun communicatie ook… Het levert je een kleine cultuurshock op, want in jouw cultuur gaat het er toch wat vriendelijker aan toe. Hoe kun je hier nou het beste mee omgaan? En ook: is het wel zo bot bedoeld als het soms overkomt?
Waaraan herken je een Nederlander nou het best? Nou, bijvoorbeeld aan zijn ‘gierigheid’. ‘Going Dutch is niet voor niets een bekende uitdrukking in het buitenland als er bedoeld wordt dat iedereen voor zichzelf betaald. Iets dat de Engelsen een paar eeuwen geleden al erg onbeschoft vonden…
Maar zijn Nederlanders nou gieriger dan mensen uit andere culturen?… Daniëlle Braun, antropoloog, zei enige tijd geleden in de podcast ‘Ongefilterd’ dat in veel culturen mensen er graag voor zorgen dat ze een lijntje houden en een soort schuld naar elkaar is daarvoor een middel. ‘De ene keer betaal ik, de andere keer betaal jij’: dat houdt de relatie stromend en betekent dat er altijd weer een volgende keer komt.
Tikkie
Dat Nederlanders, vaak meteen na een drankje of een etentje, beginnen over het sturen van een Tikkie (een app waarmee iedereen zijn eigen deel kan betalen) heeft dan weer te maken met gelijkwaardigheid. Nederlanders vinden dit binnen relaties heel erg belangrijk en ze vinden het ook fijn als ze in ieder geval de illusie hebben dat ze evenveel inbrengen en dat de stand na een afspraak met elkaar weer op 0 staat.
Nederlanders hebben dan ook een afschuw van hiërarchie en vanuit die afschuw vinden ze ook dat ze gewoon hun mening mogen en kunnen geven. Tijdens een vergadering zal een Nederlander dan ook direct zeggen wat hij vindt van jouw idee, of dit nu negatief of positief is. En van jou wordt dan maar verwacht dat je hier goed mee kunt omgaan. Ongeacht waar je vandaan komt.
Sterker nog: ze verwachten ook nog eens dat jij gewoon zegt wat jij vindt! Voor Nederlanders is dat heel normaal, maar voor jou is het echt even wennen als dit je overkomt… Weet dat het niet bedoeld is om iemand af te vallen of om je voor het blok te zetten. Het is gewoon eerlijkheid en efficiëntie en zeker niets persoonlijks. Daarbij geeft het jou ook de mogelijkheid om te zeggen wat jij vindt, zodat jij en je collega’s duidelijk tegen elkaar kunnen zijn. Iets dat een project op een goede manier verder kan brengen.
Eerlijk
Nederlanders hechten ook veel waarde aan een ‘belofte’. Beloofd is beloofd. Het is echt een ‘no go’ wanneer je ja zegt, maar nee bedoelt. Of zeggen dat je de deadline haalt, maar dat eigenlijk niet realistisch is. Ze hebben liever dat je eerlijk en direct zegt dat de deadline niet haalbaar is, maar je graag meedenkt in oplossingen.
Andere dingen die soms wat apart zijn aan de Nederlander? Ze hebben altijd de gordijnen open, je mag gewoon alles van hun huis zien, maar onverwacht aanbellen om mee te eten, valt niet altijd in goede aarde. En zo open als de ramen zijn, zo gesloten zijn gesprekken over salarissen of op welke partij je stemt.
En zo kan ik nog veel meer voorbeelden geven, maar als je zelf als expat in Nederland werkt, heb je ze vast al geregeld met andere expats gedeeld. Wellicht gierend van de lach. Ik kan er zelf ook vaak wel om lachen en begrijpen waarom zaken soms wat vreemd overkomen… En het is dan mijn taak om ervoor te zorgen dat je goed voorbereid bent op onze cultuur.
Verwachtingen managen
Dat doe ik door me te verdiepen in jouw afkomst en ervoor te zorgen dat ik een goede leidraad heb om met jou het gesprek aan te gaan. Daarvoor maak ik gebruik van de theorie van Geert Hofstede en zijn 6 dimensies. Een van mijn doelen tijdens zo’n gesprek, is het managen van verwachtingen.
Een paar voorbeelden van de dimensies van Hofstede waar ik onze expats mee begeleid;
- Wanneer iemand uit een hiërarchische cultuur komt, geef ik aan dat wij wat ‘informeler’ met elkaar omgaan. Een leidinggevende waardeert jouw mening juist. Deel je mening en gedachte tijdens een vergadering! Je hoeft niet ‘ja en amen’ te zeggen tegen je leidinggevende.
- Wanneer iemand uit een wat meer collectievere omgeving komt waar ‘wij’ en ‘samen’ heel belangrijk is, vertel ik dat de Nederlander wat zelfstandiger is en meer vanuit de ‘ik’ gedachte werkt. Daarom is het belangrijk dat jij mensen op de hoogte stelt van jouw ideeën. Het wordt je namelijk niet gevraagd. Nederlanders vertrouwen op ieders eigen assertiviteit. En kijk vooral niet gek op wanneer je je directe collega niet buiten werktijd spreekt. Dat houden we graag gescheiden. Op een WK voetbaltoernooi na, dat kijken wij wel graag samen.
- · Wanneer iemand uit een wat meer masculiene cultuur komt, leg ik uit dat Nederland een wat meer feminiene cultuur heeft, oftewel, problemen worden opgelost, omdat alles bespreekbaar is en er gezocht wordt naar een compromis. Er wordt niet zomaar iets voor je besloten. Het is dus ook voor jou heel belangrijk om je probleem te bespreken.
Wanneer je verhuist naar een ander land, zijn er zoveel dingen waar je van opkijkt, laat staan als je volledig in High Tech environment aan de slag gaat. Dan is het fijn als iemand je kan helpen en dingen uitleggen, waardoor je niet voor verassingen komt te staan, maar juist voorbereid bent. Hier probeer ik bij ENTER onze expats zo goed als mogelijk mee te helpen. Mooi voordeel daarvan voor mij? Ook ik leer elke keer weer iets nieuws van iemands cultuur.
Lees ook de eerdere blog van Erica: 'Hoe wij bij ENTER onze expats begeleiden'